ABD ve İsrail, Birleşmiş Milletlerʹin Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü Unescoʹdan Ayrıldı

ABD ve İsrail, ˮİsrailʹe karşı olumsuz önyargıları güçlendiren kararlar aldığıˮ gerekçesiyle UNESCOʹdan (Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü) resmen ayrıldıklarını duyurdu.UNESCO, Filistinʹe ˮtam üyelikˮ statüsü veren ilk BM örgütü. 2011ʹde bu kararı almasının ardından dönemin ABD Başkanı Barack Obama, UNESCOʹya verilen yıllık yardımı kesme kararı almıştı.UNESCOʹnun gelirinin yüzde 22ʹsini oluşturan ABD yardımı kesildiği için, UNESCO bazı çalışmalarını durdurmak zorunda kaldı. Yıllık payını ödemeyen ABD de UNESCOʹdaki oy hakkını kaybetti.UNESCOʹnun Mayıs 2017ʹde İsrailʹi Doğu Kudüs işgal ettiği için eleştirdiği kararının ardından, İsrailʹle zaten bozuk olan ilişkiler daha da gerilmişti. Örgüt, İsrailʹi Filistin topraklarını işgal ettiği için daha önce de eleştirmişti.Temmuz 2017ʹde UNESCO, Filistin topraklarındaki El Halil şehrinin ˮtehlike altındaki Dünya Mirası Listesiˮne aldı.Şehri Hebron olarak adlandıran İsrail yönetimi, kararı Filistinʹi ayrı bir devlet olarak tanıma anlamına geldiği gerekçesiyle protesto etmişti. Ardından Netanyahu, ˮYahudilerin şehirle olan bağını hiçe saydığıˮ gerekçesiyle BMʹye yaptığı yardımdan 1 milyon doları keseceğini açıkladı.ABD de kararı ˮtaraflı, İsrail karşıtı, yapıcı olmayan ve utanç vericiˮ olarak değerlendirmişti.Trump yönetimi, 12 Ekim 2017ʹde de örgütten ayrılma kararı aldı.Netanyahuʹnun kararı ˮcesur ve etikˮ diye değerlendirmesinin ardından İsrail de ABDʹye katıldı.İki ülkenin UNESCOʹdan ayrılma kararı, 1 Ocak 2019 itibariyle yürürlüğe girdi ve iki ülke örgütten resmen ayrıldığını duyurdu.ABD, UNESCOʹdan daha önce de ayrılmıştıBu, ABDʹnin Paris merkezli BM örgütü UNESCOʹdan ilk ayrılışı değil.Kasım 1945ʹte, İkinci Dünya Savaşıʹnın ardından 37 ülke tarafından kurulan örgüt, 1974ʹte İsrailʹi eleştirerek Filistin Kurtuluş Örgütüʹnü resmen tanıma kararı almıştı. O dönemden beri UNESCOʹdan zaman zaman İsrailʹi eleştiren açıklamalar geldi.1984ʹte, Cumhuriyetçi Başkan Ronald Reagan, ˮparayı sorumsuzca kullanması ve politik olarak sola eğilimi olmasıˮ gerekçesiyle ABDʹnin UNESCOʹdan çekileceğini açıkladı.2003ʹte, bir başka Cumhuriyetçi Başkan George Bush, Irakʹa yaptığı müdahale öncesinde ˮuluslararası işbirliği mesajı vermek içinˮ UNESCOʹya yeniden katıldıklarını duyurdu.Birleşik Krallık da 1985 de örgütten ayrılmış, 1997ʹde yeniden üye olmuştu.Örgüte 1949ʹda katılan İsrailʹin topraklarında, Dünya Kültür Mirası listesinde olan 9 bölge ya da yapı var. Aynı listede, Filistin topraklarından da 3 bölge bulunuyor.ABDʹden sonra İsrail de UNESCOʹdan çıkma kararı aldı UNESCO El Halilʹi kültür mirası ilan etti, İsrail sert tepki gösterdi